BLOG
Onze darmen spelen een belangrijke rol in onze spijsvertering. Ze staan in voor enerzijds de selectie van voedingsstoffen die ons lichaam nodig heeft zodoende het goed kan functioneren en anderzijds excretie van onverteerbare voedselresten of afvalstoffen.
Het opnemen van nutriënten uit onze voeding vindt grotendeels plaats in de dunne darm (duodenum of twaalfvingerige darm). Hier worden onder meer ‘eenvoudige’ koolhydraten en eiwitten door de darmwand heen in de bloedbaan opgenomen. Bij consumptie van teveel eiwitten kan de dunne darm deze niet allemaal verteren en komt er een deel in de dikke darm terecht, wat ongunstig is. De bacteriën in de dikke darm breken deze af maar er ontstaan zwavel-en stikstofverbindingen (de typische geur van rotte eieren). Deze verbindingen zijn schadelijk voor onze gezondheid. Veel vezels eten kunnen de schadelijke afbraakproducten beperken.
Een restant kleine hoeveelheden eenvoudige koolhydraten (6-10%) en eiwitten (2-5%) vinden hun doorgang van de dunne darm naar de dikke darm. Maar het zijn vooral de vezels, onverteerbare plantaardige koolhydraten (brood, groenten en fruit) die belanden in de dikke darm waar miljoenen bacteriën zich eraan te goed doen. Bij de afbraak van die vezels komen er stoffen vrij die de beweging van de dikke darm stimuleren en die stoffen ontwikkelen zoals kortketenige vetzuren, die de darmwand gezond houden, een gevoel van verzadiging geven en onze glycemie reguleren. Omdat deze vezels gunstige bacteriën stimuleren, worden ze ook ‘prebiotica’ genoemd. Bij een vezelarm tasten de bacteriën het slijm aan dat het darmepitheel bekleedt.
‘Wie jaren leeft op een dieet van weinig vezels (te weinig fruit, groenten, granen, bruin/meergranen brood) en veel eiwitten (teveel eieren, rood vlees, vis, bonen) , verhoogt waarschijnlijk het risico op diabetes, hart-en vaatziekten en kanker.’
Onze darmbacteriën zijn dus onze bondgenoten, zolang we ze goed voeden!
Wat met probiotica, de gezonde bacteriën verkrijgbaar in flesjes en pakken yoghurt?
Suikers, voornamelijk geraffineerde suikers en antibiotica zorgen ervoor dat slechte bacteriën de bovenhand nemen met bepaalde negatieve gevolgen zoals bv. vorming van schimmels. De probiotica lijken het risico te verkleinen dat schadelijke bacteriën de overhand krijgen.
PDS of prikkelbaredarmsyndroom of IBS of Irritable Bowelsyndroom of spastisch colon
Prebiotica is echter niet voor iedereen even gunstig. Mensen die lijden aan PDS of prikkelbaredarmsyndroom zien zich net genoodzaakt vezels zoveel mogelijk te mijden. Bij de afbraak in de dikke darm ontstaan meer gassen doordat hun darmwand gevoeliger en mogelijks zelfs beschadigd is. De dikke darm heeft namelijk veel zenuwuiteinden en een kleine verstoring door stress, langdurig medicijngebruik, infecties of verkeerde voeding resulteert in een reactie van de darm. De samentrekkingen (peristaltiek) kan hierdoor krampachtig en onregelmatig gebeuren. Als dit te lang of te veel optreedt, spreekt men van IBS of PDS. Mogelijke symptomen bij IBS of PDS zijn:
Deze groep is ook overgevoelig voor fermenteerbare oligosacchariden, disacchariden, monosacchariden en polyolen. De allerbekendste is lactose. Ook niet-westerlingen kunnen deze melksuiker niet goed afbreken en krijgen buikkrampen als ze veel zuivel eten of drinken. Sommigen kunnen ook fructose niet afbreken.
Obstipatie
We spreken van obstipatie als je minder dan 3 keer per week naar het toilet kan gaan of als u last heeft van harde, droge ontlasting. Vezels, voldoende water en lichaamsbeweging spelen een belangrijke rol om verstopping tegen te gaan.
Coeliakie
Coeliakie wordt veroorzaakt door een overgevoeligheid voor gluten. Dit zijn (kleef)eiwitten die in granen zitten. Glutenhoudende graansoorten beschadigen het slijmvlies van de dunne darm. De darmvlokken worden vernietigd en kunnen daardoor niet genoeg enzymen meer uitscheiden voor de vertering wat als gevolg heeft dat niet alle benodigde voedingsstoffen door het lichaam worden opgenomen. Er ontstaat zo een tekort aan o.a. vitamines en mineralen en eventueel vermagering. De enige manier om deze klachten te voorkomen is het volgen van een levenslang strikt dieet waarin geen glutenrijke granen voorkomen. Rijst, boekweit, gierst, quinoa bevatten geen eiwitten.
Ziekte van Crohn
De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van de slijmvliezen van het spijsverteringskanaal en kan van mond tot anus voorkomen. Meestal is dit het laatste deel van de dunne darm en eerste deel van de dikke darm.
Mogelijke gevolgen van deze ontstekingen kunnen zijn dat er littekens worden gevormd wat de darmwand dikker kan maken en zo voor een vernauwing kan zorgen. Dit kan ervoor zorgen dat voedingsstoffen minder goed worden opgenomen en vermagering en gebrek aan vitaminen en mineralen in de hand werkt.
De oorzaken van deze ziekte van Crohn zijn veelzijdig: erfelijkheid speelt een belangrijke rol, roken, stress evenals omgevingsfactoren. Slechte bacteriën of virussen kunnen ook een rol spelen bij het ontstaan van deze ziekten, maar er zijn ook aanwijzingen dat bij de ziekte van Crohn het verdedigingsmechanisme van ons lichaam het laat afweten. Het eigen lichaam wordt aangevallen (auto-immuunziekte).
Wat met probiotica, de gezonde bacteriën verkrijgbaar in flesjes en pakken yoghurt?
De enige toepassing waarvoor er relatief solide bewijs is, is het voorkomen van diarree op reis en bij inname van antibiotica. De probiotica lijken het risico te verkleinen dat schadelijke bacteriën de overhand krijgen. Suikers, voornamelijk geraffineerde suikers en antibiotica daarentegen zorgen ervoor dat slechte bacteriën de bovenhand nemen met bepaalde negatieve gevolgen. Vorming van schimmels is hier mogelijks een gevolg van.
